เรื่องของสิทธิจะซื้อจะขาย (Options)

Option เป็นสิทธิ (ไม่ใช่ข้อบังคับ) ในการซื้อหรือขายสินทรัพย์ที่ระบุไว้ ตามจำนวน ราคา และภายในเวลาที่กำหนด
ทั้งนี้ผู้ซื้อ option จะต้องจ่าย option premium ให้แก่ผู้ขาย option
• สิทธิในการซื้อ เรียกว่า call option
• สิทธิในการขาย เรียกว่า put option
• ผู้ถือสิทธิมีสถานภาพเป็นบวก (เลือกใช้สิทธิหรือไม่ก็ได้)
• ผู้ขายสิทธิมีสถานภาพเป็นลบ (ต้องปฎิบัติตามที่ผู้ถือสิทธิต้องการ)

ใช้สิทธิเมื่อได้รับประโยชน์จาก option
ผู้ถือสิทธิ
ไม่ใช่สิทธิถ้าสถานการณ์ไม่อำนวย (สละสิทธิ) โดยยอมให้
option หมดอายุและขาดทุนเท่ากับ option premium ที่จ่าย
ให้ผู้ขาย

Option มีทั้ง option ที่มีหุ้นรองรับ เงินตราต่างประเทศ อัตราดอกเบี้ย ฯลฯ

สิทธิจะซื้อจะขายหุ้น (Stock Option)
สิทธิจะซื้อจะขายหุ้นสินทรัพย์ที่ระบุไว้ในสัญญา คือ หุ้นสามัญ ปกติจะกำหนด 100 หุ้น พร้อมทั้งวันสิ้นสิทธิ และราคาใช้สิทธิ โดยมี clearing house ทำหน้าที่เป็นตัวกลางการจัดการซื้อขาย เป็นคู่สัญญาของแต่ละฝ่าย และมอบหมายภาระการปฏิบัติตาม
เงื่อนไขของ option
ตัวอย่าง call option ที่มีหุ้นรองรับ นายไพโรจน์ขายสิทธิในการซื้อ
(call option) หุ้น SRC จำนวน 100 หุ้น (สินทรัพย์ที่ระบุไว้) ราคาหุ้นละ 186 บาท (ราคาใช้สิทธิ) ภายในเดือนเมษายน (วันสิ้นสิทธิ 30 เมษายน) ราคาตลาดหุ้นละ 175 บาท นายไวพจน์ต้องจ่าย option premium ให้นายไพโรจน์หุ้นละ 4 บาท
-2-

นายไวพจน์จะใช้สิทธิหรือไม่ขึ้นอยู่กับราคาหุ้น SRC ในอนาคต
1. ถ้าวันที่ 3 เมษายน ราคาตลาดหุ้น SRC หุ้นละ 210 บาท และนายไวพจน์พอใจก็จะใช้สิทธิซื้อหุ้นจากนายไพโรจน์ 100 หุ้น และนำหุ้นไปขายที่ตลาดซึ่งจะคำนวณกำไรได้ดังนี้
ขายหุ้น SRC 100 หุ้น @ 210 บาท 21,000 บาท
ราคาทุน 100 หุ้น @ 186 บาท 18,600
option premium 100 หุ้น @ 4 บาท 400 19,000 บาท
กำไร 2,000 บาท
อัตรากำไร 2,000 = 500 %
400
2. ถ้านายไวพจน์ซื้อ call option ไว้แล้วราคาตลาดหุ้น SRC ไม่สูงขึ้นเลย
จนกระทั่งวันที่ call option หมดอายุ (30 เมษายน) นายไวพจน์จะไม่ใช้สิทธิ และขาดทุนเท่ากับ option premium 400 บาท
ตัวอย่าง put option ที่มีหุ้นรองรับ นายไพโรจน์ขายสิทธิในการขาย (put option)หุ้น SRC จำนวน 100 หุ้น (สินทรัพย์ที่ระบุไว้) ราคาหุ้นละ 170 บาท (ราคาใช้สิทธิ) ภายในเดือนเมษายน (วันสิ้นสิทธิ 30 เมษายน) ราคาตลาดหุ้นละ 175 บาท นายไวพจน์ (ผู้ซื้อสิทธิ) ต้องจ่าย option premium ให้นายไพโรจน์ หุ้นละ 4 บาท
นายไวพจน์จะใช้สิทธิหรือไม่ขึ้นอยู่กับราคาหุ้น SRC
1. ถ้าวันที่ 3 เมษายน ราคาตลาดหุ้น SRC หุ้นละ 150 บาท นายไวพจน์
จะซื้อหุ้นจากตลาดและเรียกให้นายไพโรจน์มาซื้อหุ้นจากตนในราคาหุ้นละ 170 บาท
2. ถ้านายไวพจน์ซื้อ put option ไว้แล้วราคาหุ้น SRC ไม่ต่ำลงเลยจน
กระทั่งวันที่ put option หมดอายุ (30 เมษายน) นายไวพจน์จะไม่ใช้สิทธิ และขาดทุนเท่ากับ option premium 400 บาท
สิทธิที่จะซื้อเงินตราต่างประเทศ (Currency Option)
ตลาด Montreal Exchange (ME) ประเทศแคนาดาได้นำสัญญา option เงินตราต่าง
ประเทศมาซื้อขายครั้งแรกปลายปี 1982 โดยเริ่มจากเงินดอลล่าร์แคนาดาก่อน เมื่อประสบ
ความสำเร็จก็ได้นำ option เงินตราสกุลอื่นๆ เช่น เงินปอนด์ เงินมาร์ค ฯลฯ ออกมาซื้อขาย
-3-
การซื้อขาย option เงินตราต่างประเทศจะมีการชำระค่า premium เช่นเดียวกับ option ที่มี
หุ้นสามัญรองรับ ถ้ามูลค่าของเงินตราต่างประเทศสูงขึ้น ค่า premium ของ call option จะสูง
ขึ้นแต่ค่า premium ของ put option จะลดลง
สิทธิที่จะซื้อเงินตราต่างประเทศ (currency call options) เป็นตราสารทางการเงินชนิดหนึ่ง ที่ผู้ซื้อ call option ได้สิทธิในการซื้อเงินตราต่างประเทศตามราคาและภายในเวลาที่กำหนดไว้
• ถ้าอัตราแลกเปลี่ยนทันทีสูงกว่าราคาใช้สิทธิ ผู้ถือ call option จะใช้สิทธิ
เรียกซื้อเงินตราต่างประเทศจากผู้ขายสิทธิ และขายเงินตราต่างประเทศนั้นก็จะได้กำไร
• ผู้ถือ call option จะใช้สิทธิซื้อเงินตราต่างประเทศหรือไม่ก็ได้ขึ้นกับ
ประโยชน์ที่จะได้รับ

ตัวอย่าง นายเฮนรี่ถือ call option ในการซื้อเงินปอนด์ โดยมีราคาใช้สิทธิเท่ากับ $ 1.50 จ่าย premium $ 0.20
• ถ้าอัตราแลกเปลี่ยนลดลงเหลือ $1.25 นายเฮนรี่จะไม่ใช้สิทธิ
• ถ้าอัตราแลกเปลี่ยนเพิ่มขึ้นเป็น $ 1.75 นายเฮนรี่จะใช้สิทธิเพราะมีกำไร
สิทธิที่จะขายเงินตราต่างประเทศ ( currency put options ) ผู้ซื้อ put option ได้
สิทธิในการขายเงินตราต่างประเทศตามราคาและภายในเวลาที่กำหนดไว้
• ถ้าอัตราแลกเปลี่ยนทันทีต่ำกว่าราคาใช้สิทธิผู้ถือ put option จะซื้อเงิน
ตราต่างประเทศจากตลาดซื้อขายเงินตราต่างประเทศทันทีและเรียกให้ผู้ขาย put option มาซื้อเงินตราต่างประเทศจากตนทำให้ได้กำไร
• ผู้ถือ put option จะใช้สิทธิขายเงินตราต่างประเทศหรือไม่ก็ได้ขึ้นอยู่กับ
ประโยชน์ที่จะได้รับ
ตัวอย่าง นายเฮนรี่ ถือ put option ในการขายเงินปอนด์ในราคา $ 1.50
• ถ้าอัตราแลกเปลี่ยนลดลงเหลือ $ 1.25 นายเฮนรี่จะซื้อเงินปอนด์จาก
ตลาดซื้อขายเงินตราต่างประเทศทันทีและเรียกผู้ขาย put option ให้มาซื้อในราคา $1.50
• ถ้าอัตราแลกเปลี่ยนเพิ่มขึ้นเป็น $1.75 นายเฮนรี่จะไม่ใช้สิทธิเพราะ
ไม่มีกำไร

-4-

ตลาดในการซื้อขาย option จะผ่านบริษัทนายหน้า สถาบันการเงิน และลูกค้าต้องจ่ายค่าธรรมเนียมการซื้อขาย นายหน้าจะเรียกเงินมัดจำจากลูกค้าไว้ป้องกันลูกค้าที่ไม่สามารถปฏิบัติตามสัญญาได้